Dag 35 en laatste, Melide - Santiago de Compostela.

Het hotel in Melide lag aan de pelgrimsroute maar was niet geboekt. We hadden daarom de beschikking over 4 kamers, een keuken, een badkamer en een woonkamer. Mooi zoveel ruimte maar je troep raakt ook verspreid en dan verlies je het overzicht. Op een bepaald moment tegen de avond hield de stroom pelgrims op en maakte plaats voor ruiters. In kleine groepjes klotsten ze onder mijn slaapkamerraam door.

Na zelfs een ontbijt kon ik licht bepakt op weg naar mijn laatste bestemming, Santiago de Compostella. Mijn PA zorgde voor de troep, reuze handig. Voor mij werd het een korte trip, ongeveer 55 km. Goed weer, korte klimmetjes en lange afdalingen. Kortom een wandeletappe.

Santiago is een grote drukke stad bomvol toeristen. Bij aankomst voelde ik mij een beetje verloren in al die drukte na alles wat ik had meegemaakt. Ook om Gerard te vinden was lastig in de drukte. Uiteindelijk vonden wij elkaar voor de kathedraal van Santiago. Een emotioneel moment.

Toen op zoek naar het ontvangstcentrum voor pelgrims. Daar was alles prima geregeld,  bewaking voor de deur en vriendelijk werd ik de rij in gedirigeerd. Samen met andere pelgrims, ieder met zijn of haar verhaal gezellig babbelend in de rij wat ongeveer een half uur duurde, paspoort en Credential in de hand want dat moest. Later hoorde ik dat het met de rij reuze meeviel. Toen 10 balies, waarvan er één die op een scherm verscheen als je aan de beurt was. Achter de balie iemand die echt naar je wilde luisteren, waarom je de tocht had gemaakt en wat het met je had gedaan. Heel emotioneel. Een lieve dame bracht een glaasje water.

Toen alle stempels gecontroleerd waren kreeg ik twee prachtige documenten in het Latijn, zogenaamde compostulaten. Één voor de afstand die ik had afgelegd en één die ik mocht opdragen aan iemand. Aan Lena, dikke tranen, zo mooi. Toen eten, ik had sinds het ontbijt niets meer gehad. Op straat aan een tafeltje een heerlijke paella. Bij ons aan tafel kwam een vrijwilliger zitten van het opvangcentrum. En Noor, hij vertelde dat per dag zich 1000 tot 1500 zich meldden en dat de rij soms wel anderhalf uur lang was.

Toen zijn Gerard en ik naar de Sint Fraciscuskerk gegaan en hebben daar, ook uit naam van Kasper, een kaarsje aangestoken voor Lena. De kathedraal was gesloten wegens restauratie. Missie volbracht, een goed gevoel.

Toen zijn we nog naar Cabo Fisterra gereden, met de auto. Ik had dat ook nog op de fiets willen doen maar daar had ik geen tijd meer voor. Nog een dag 90 km. Het is mooi geweest. Daar nog wat rituelen uitgevoerd, lekker gegeten en in een prima hotel met zicht op de oceaan geslapen.

Zou ik de tocht nog eens willen maken? Het antwoord is nee, voor mijn gevoel doe je zoiets één keer in je leven. Ik ben trots en dankbaar dat mijn oude lijf en veerkrachtige geest dit heeft volbracht. Ik was vaak volstrekt aangewezen op mezelf en de omgeving waarin ik mij bevond. Prachtige natuur en landschappen doorkruist en door veel vriendelijke en hulpvaardige mensen geholpen, gevoed en verzorgd. Ook de steun van mijn volgers waardeer ik zeer. Soms had ik wel eens wat steun nodig, ook daarvoor mijn dank.

Nu rijd ik met Gerard met de auto terug. Mijn Trijn wat heb ik een ontiegelijk eind gefietst.

Adios.

Dag 34, Samos - Melide.

Ontbijt was er niet in het appartement in Samos. Dus kochten wij de avond daarvoor bij de plaatselijke kruidenier wat tulbandachtig gebak, een pot jam en wat roomboter. Het gebak was wat oud en kruimelde onder je mes vandaan. Kopje thee erbij en het leek op iets van een ontbijt.

Vroeg op de pedalen met het doel vandaag 100 km weg te trappen om morgen, de laatste rit naar Santiago zo'n 45 km over te houden. Dat pakte anders uit. De bergen weten van geen wijken en weer zat er een 12 km lange klim in het parcours. Verder was het een vrij saaie rit, gisteren was veel spannender.

Gerard boekte een kamer in een Alberge in Melide. Daar kregen wij de beschikking over de hele bovenverdieping, 4 kamers en een badkamer. Het eten was weer een drama. Op twee adressen hebben wij onze magen gevuld. Je merkt duidelijk dat je verder weg raakt van de grote steden.

Morgen nog zo'n 50 km naar Santiago. Ben benieuwd wat mij daar te wachten staat. En dan, snel naar huis, het is mooi geweest.

Dag 33, Ponferrada - Samos.

Heerlijk zo'n personal assistent. Ik fiets en maak de kilometers en Gerard kijkt tussentijds waar ik uithang en regelt een onderkomen. Daarom kon ik vanochtend vroeg weg. Ontbijten, een tas mee met het lichte spul en wegwezen.

Van Ponferrado naar Cacabelos een mooie rit door El Bierzo een vruchtbare streek met wijnvelden, fruitbomen en mooie bloemen. Langs de weg stroomde een snelstromende rivier in een betonnen bak. Prachtig helder water waar naar behoefte werd afgetapt voor de landbouw. Nauwelijks wind in de rug, strakblauwe lucht en het werd al warm.

In de verte toch alweer imposante bergtoppen die volgens het boekje toch genomen moesten worden. Eerst een klim van 500 naar 1350 meter over 30 km, daarna een korte afdaling en weer naar 1350 meter en dan een afdaling van 12 km terug naar 500 meter en uiteindelijk de plek waar wij overnachten, Samos. De vergezichten zijn prachtig, de stilte overweldigend maar het is hard werken, eerst die berg op en er dan weer veilig vanaf. Ik reed 93 km.

Tot nu toe de zwaarste bergetappe die ik maakte maar waarschijnlijk ook de laatste. Vanaf nu gaat het alleen maar naar beneden tot ongeveer 250 meter, het niveau waarop Santiago ligt. Nu van hieruit nog ruim 100 km.

We zitten nu op het terras van ons appartement. Hebben lekker gegeten en gedronken en genieten nu weer van een prachtig uitzicht. Morgen en waarschijnlijk overmorgen het restant van de tocht en aankomst in Santiago.

Dag 32, Luyega de Somoza - Ponferrada

Deze dag uitgetrokken om een deel van de resterende bergen te bedwingen. Ik dacht dat de Pyreneeën wel het hoogtepunt zouden zijn maar hier liggen ook nog wat bulten waar ik eigenlijk niet op gerekend had.

De hotelkeuze was niet echt optimaal. Het hotel was prima, het ontbijt ook alleen om er weg te komen en weer op de route te komen was lastig. De internetverbinding was weg of slecht, in ieder geval was Google Maps volledig de weg kwijt en ik ook. Aan wat vriendelijke voorbijgangers de weg gevraagd maar aan de uitleg met armen en benen kon ik niet veel. Eindelijk een busje met bouwvakkers die zagen dat ik in de problemen zat. Zij gaven duidelijke aanwijzingen en zo kwam ik weer in de bewoonde wereld.

Uiteindelijk de klim naar Foncebadon gemaakt op ruim 1500 meter. Daarna het Cruz de Ferro gezien en daar een kei neergelegd. Daar ook Gerard ontmoet wat ik heel erg fijn vond. Samen hebben wij de afdaling gemaakt, ik op de fiets, zonder bagage en Gerard met de auto. De afdaling naar Ponferrada is lang en stijl. Je moet goed uitkijken dat je de snelheid niet te hoog laat oplopen anders is het niet meer te beremmen. Veilig aangekomen. Gerard zorgde voor het hotel en de bagage dus ik had een personal assistent. Heel comfortabel.

Vanavond een wasje gedaan en lekker tapas gegeten.

Kleine ramp, rit Ledigos - Leon - Luyega de Somoza niet opgeslagen.

Net dag 30 en 31 geschreven en alles is weg. Ga nu slapen

Lekker geslapen en toch maar even wat schrijven over dag 30 en 31.

Dag 30: Het Hotel in Ledigos was goed toegerust voor de opvang van pelgrims zowel te voet als met de fiets. Op de binnenplaats veel banken waar mensen bij aankomst even konden liggen of hun voeten verzorgen. Ook werd het avondeten op tijd opgediend. Wat mij opviel dat veel voeten flink bepleisterde waren. Dan is het pijntje in mijn linker kleine teen maar een peulenschil.

De pleistertjes die ik elke dag op mijn kleine teen plak werken goed. Nu zijn ze op en ik zie geen grote warenhuizen aan de rand van steden zoals in Frankrijk die een enorm aanbod aan pleistermateriaal hadden. Nu maar binnengelopen bij een Pharmacie. Die vind je wel in vrijwel iedere plaats. Geen pleistertjes maar wel een soort foam die je zelf op maat moet knippen en op de drukplek moet plakken. Vandaag geen zere teen.

Na een vrij vlakke rit van 92 km aangekomen in een prachtig hotel in Leon, gevestigd in een oud klooster. Lange gangen, dikke muren en via Booking.com een hele nette prijs. 's Avonds de stad in. Reuze gezellig, volle terrassen en veel mensen op straat. Normaal was de kathedraal 's avonds gesloten maar nu was er denk ik een avondwake. Wat een pracht, deze kathedraal heeft 1800 m2 glas in lood ramen. Ik heb geen foto's gemaakt uit respect voor de dienst stond te beginnen. Ook zegt een foto niet veel. Je moet het zelf zien en beleven. Daarna veel te laat en veel te duur gegeten. Daardoor niet lekker geslapen. Niet vanwege de prijs maar wel doordat je met een volle maag naar bed gaat.

Dag 31:

Begonnen met een uitgebreid ontbijtbuffet. Jammer dat scrambled egg en repen spek koud waren. Ze zijn hier niet echt ingesteld op dit soort ontbijtculturen. Fiets weer met bagage opladen en weg voor de volgende trip. Prachtig weer, zon en geen wind maar koud. Leon uit in de ochtendspits. Lastig, veel verkeerslichten en wachten in de rij auto's hier, net als in Frankrijk, veelal voorzien van een stinkende dieselmotor.

Hospitaal de Orbigo was een leuke tussenstop. Hier werden vroeger zieke pelgrims opgevangen en verzorgd. Ook is er een lange boogbrug. Alles is recent mooi gerestaureerd maar nu meer ingesteld op toerisme.

Deze rit betrekkelijk kort gehouden, 80 km. Ik wilde de klim naar 1400 meter niet meer in aan het eind van de rit. Ben gedurende de dag al wel geklommen van 850 naar 1150 meter en zit in een leuk hotel in Luyego de Somoza met een prachtig uitzicht op de bergen. Vooral de zonsondergang, zittend in mijn fauteuil, was fantastisch. Morgen de bergen in en ontmoet ik misschien zoon Gerard.

Dag 28 en 29, Santo Domingo de la Calsada - Estepar - Ledigos

Voor de tweede keer is de wifi verbinding slecht en kan ik mijn verslag niet op mijn tablet maken. Het komt. Nog een 400 km te gaan.

Dag 28:

Vanochtend zonder ontbijt vertrokken uit Santo Domingo de la Calzada. Dat was voorzien want bij aankomst was mij verteld dat het hotel geen ontbijt serveerde maar dat er voldoende voorzieningen in de omgeving waren om een ontbijt te nuttigen. Niet dus. Zondagmorgen, alles dicht. Wel had ik al een sinaasappel op en een kop koffie gedronken. Een basis lag er.

Pas 20 km Verder was er een bakkertje open met een klein assortiment levensmiddelen. Deze zaakjes zijn ook populair bij de wandelende medepelgrims die ik nu in grote getale voorbij rijd. Drie croissants en twee bakken koffie later zag de wereld er weer heel anders uit. Nog een leuke ontmoeting met een oudere dame. Al etend sprak zij mij in rad Spaans aan waar ik geen woord van begreep. Toen moest ik een zin, die zij langzaam uitsprak, woord voor woord nazeggen. Aan het eind werd ik omhelsd. Het kwam er min of meer op neer dat ik een gelukkig man was omdat ik haar woonplaats, Belorado, had bezocht. De provincie Rioja verlaten, Burgos binnengekomen.

Vandaag besloten weinig cultuur te snuiven maar kilometers te maken. Het was koud, geen wind en het lijf kwam niet echt lekker op gang. Daarom was de klim van 3 km na Belorado, naar 1150 meter even een dingetje. Met alle kleding aan krijg je het te warm. Dan wat uitgetrokken maar in de afdaling was het weer veel te koud. Na deze klim zou ik op vlakker terrein uitkomen. Dat klopte maar vlak is hier 200 meter omlaag en dan weer omhoog. Gelukkig brak de zon door en kreeg ik de wind in de rug zodat ik weer soepeltjes opschoot.

Voor Burgos besloten een hotel te boeken in Estepar. Burgos is een prachtige stad. De kathedraal is imposant. De stad voornamelijk rondgereden door parkachtige gebied langs de rivier, druk met wandelaars. Buiten Burgos nog even met een Nederlands stel gesproken. Hij kwam uit Hoogwoud, zij uit het oosten van het land. Ze waren al sinds begin maart onderweg en stonden een aanduiding te fotograferen dat het vanaf dat punt nog 501 km was. Nog een stukje te gaan dus.

Daarna onverharde wegen gevolgd. Dat zag er allemaal prima uit, niet zo slecht als in Frankrijk. Weer Google Maps gevolgd en weer in de middle of nowhere uitgekomen. Doe dat nou niet Klaas. Op het laatst hield Het pad op en moest ik langs de rivier door het gras banjeren. Na 98 km, waarvan er 5 verdwaald, het hotel gevonden. Tevens chauffeurscafe dus daar moet ik mij thuis voelen. Kamer is prima en ontbijt gegarandeerd. We gaan het zien, morgen.

Dag 29:

In hotel El Perigrino in Estepar werd het ontbijt niet apart opgediend. Ik mocht aanschuiven aan de bar waar ook de vrachtwagenchauffeurs hun ontbijt gebruikten. Daar zijn ze gauw mee klaar, een kop koffie. Ik bestelde een grote croissant en een soort roombroodje en een bak koffie. De serveerster keek mij aan met een blik van "eet jij dat allemaal op", ja, dat deed ik.

Ik was dus vroeg op pad, frisjes, ik zit inmiddels op 800 meter hoogte, de zon scheen en er was geen wind. Ideaal fietsweer. Eerst alvast wat boodschappen gedaan voor onderweg en toen volgens het boekje op pad.

Eerst een klim van 3 km en daarna nog één van 2,5 km. Niet zo steil, en naar een hoogte van 950 meter. Daarna volgde inderdaad het voorspelde vlakke parcours. Het was prachtig, prima wegen en mooie vergezichten. De dorpen liggen her en der verspreid en hebben allemaal wel een prachtige kerk of ander monument. Op veel kerktorens nestelen ooievaars. Ze klepperden er lustig op los. Het is toch een vrolijke boel in de bossen en velden. Veel mooie vogels vliegen voor je uit of zingen het hoogste lied. De koekoek, die had ik eigenlijk sinds Frankrijk niet meer gehoord. Vanmorgen was 'ie er weer. Toch geen regen op komst?

In Hontanas een kerk bezocht en daar een kaarsje gebrand voor de vader van mijn schoonzuster. Er brandden veel kaarsjes. De stroom pelgrims wordt steeds groter en velen nemen even de tijd om in de kerk stil te staan bij een overleden familielid of welke reden dan ook. Ik word er ook altijd stil en weemoedig van.

In Boadilla del Camino, inmiddels de provincie Burgos uit en Palencia binnen, eindelijk dan de lunch op een pleintje in de schaduw ervaring. Een herberg voor pelgrims met een ommuurde tuin met daarin een gezellig terras. Voor €6 een heerlijke gemengde salade gegeten. Voor het eerst sinds lange tijd weer wat groenvoer. Pelgrimeren is blijkbaar populair in de USA. Er zijn veel Amerikanen en ze zijn luidruchtig.

Verkeerd rijden kan haast niet meer, op iedere straathoek staat zowat aangegeven dat je op weg bent naar Santiago. Er was zelfs een soort highway to Santiago. Een autoweg, daarnaast een fietspad, voor mij, en daarnaast een prachtig gravelpad voor de wandelaars. Volgens mij hebben de Spanjaarden slim uit de Europese potten gesmikkeld om dit alles gefinancierd te krijgen.

Toch is het mij weer gelukt, verdwalen, en ik weet nu eindelijk waarom. De laatste 30 km zet ik het adres van het hotel in Google Maps in de stand fietsen. Dan word ik steevast landwegen op gestuurd, zo ook vandaag. Om hier uit te komen de navigatie ingesteld op autorijden. Dat bracht mij feilloos via normale wegen naar mijn eindbestemming. Van de 130 gereden km's waren er 25 dwaalkilometers. Het hotel serveert het diner al om 19:00 uur. Ik kan niet wachten.

Dag 27, Logroño - Santa Domingo de la Calzada.

De rustdag is zomaar weer sneller voorbij dan je lief is. Vanmorgen vrij laat weg omdat het vastzetten van de telefoonhouder op het stuur lastiger was dan gedacht en dus wat langer duurde. Had ik natuurlijk gisteren moeten doen.

Buiten was het koud, zwaar bewolkt en er stond een stevige noordwesten wind. Tegen dus. Eerste doel Navarrete. Een plaats met een oudere Jacobstraditie dan Logroño. De kerk bezocht en versteld gestaan van de pracht van het interieur. In Frankrijk waren de kerken vanbinnen mooi, dit is de overtreffende trap. In de kerk twee lichtjes aangestoken voor mijn schoonouders. Hartelijke, gastvrije mensen en later de lieve grootouders van mijn kinderen.

Na nog even naar de plaatselijke muziekvereniging te hebben gekeken moest ik verder. Door een prachtig gebied met wijnbouw en mooie vergezichten. Een foto maken had geen zin. De lucht was grauw en er hingen grote donkere wolken rond de bergtoppen. Ook moest ik klimmen. Over 40 km ging het van 400 naar 850 meter hoogte.

Een kilometer of 15 voor Santo Domingo de la Calzada had ik al in de gaten dat 100 km er niet inzaten dus maar een kamer in een één ster hostel geboekt. De buitenwijken van de stad waren niet echt aantrekkelijk. Veel industrie en transportbedrijven. Het centrum is wel leuk en het hostel kon ik makkelijk vinden. Ik heb een grote kamer met 4 éénpersoons bedden en een eigen toilet en douche. Een ontbijt serveren ze niet dus dat moet morgenochtend nog even geregeld worden. Tegen de avond de prachtige kathedraal bezocht waar het plaatselijk gemengd zangkoor net oefende. Prachtig zoals dat klinkt in zo'n groot kerkgebouw.

Daarna Paella gegeten. Heerlijk. De sfeer bevalt mij wel hier. Het leven is op straat en ook kinderen nemen daaraan volop deel. Heel relaxed. Volgens het boekje morgen nog een klim van 600 naar 800 meter en daarna een 180 km lang traject dat betrekkelijk vlak verloopt op een hoogte van 800 tot 1000 meter. We zullen zien.

Dag 26, Logroño, rustdag.

Uitgeslapen, het ontbijtbuffet geteisterd, wasje gedraaid en de stad verkend. De fiets vandaag niet gezien.